Lexical Density of the verse, for usage of Artificial Intelligence (AI) & Computational linguistics
| Number of words: | |
|---|---|
| Lexical Words:* | |
| Non-lexical words:** | |
| Lexical Density: |
* Words of Noun, adjective, verb & adverb
** Words of Pro-noun, post-position, conjunction & interjection
ھِن بيت جا مُکيہ اِسم
- مُونا طُورُ سِيناءَ
- سَجِدَہ گاھَ
- فَڪَانَ قَابَ قَوْسَيْنِ أَوْ أَدْنَىٰ
- نانگا
- اللَّهُ وَلِيُّ الَّذِينَ آمَنُوا يُخْرِجُهُم مِّنَ الظُّلُمَاتِ إِلَى النُّورِ
- وَخَرَّ مُوسَىٰ صَعِقًا
- جوڳِي
- ڪُلُّ مَنْ عَلَيْـهَا فَانٍ
- مَا زَاغَ الۡبَصَرُ وَمَا طَغٰى
- مُشاھِدو
- بِى يَسْمَعُ وَ بِى يُبْصِرُ
- بي يَمشِي وَ بي يَنطِقُ
- چالِ
- ڪَلَ
ڀٽائي پيڊيا جو واٽس ائپ چئنل فالو ڪريو
- سُر رامڪلي جَي آديسي ۽ مونا طور سينا جو بيت
مُونا طُورُ سِيناءَ ، سَندا سَناسِيَنِ،
سَجِدَہ گاھَ سامِيين، گوڏا گودَڙِيَنِ،
فَڪَانَ قَابَ قَوْسَيْنِ أَوْ أَدْنَىٰ ، ٿا نانگا اِيئَن نَوَنِ،
اللَّهُ وَلِيُّ الَّذِينَ آمَنُوا يُخْرِجُهُم مِّنَ الظُّلُمَاتِ إِلَى النُّورِ ، اِھَڙِيءَ پُرِ پُرَنِ،
وَخَرَّ مُوسَىٰ صَعِقًا جوڳِي جُنگَ جَلَنِ،
ڪُلُّ مَنْ عَلَيْـهَا فَانٍ ، باقِي ڪِينَ پَچَنِ،
مَا زَاغَ الۡبَصَرُ وَمَا طَغٰى ، اِھَڙِي رَوِشَ رَوَنِ،
مُشاھِدو مَحبُوبَ جو، اُتي آديسِيَنِ،
بِى يَسْمَعُ وَ بِى يُبْصِرُ ، بِي وِصالِ وِھَنِ،
بي يَمشِي وَ بي يَنطِقُ ، ٿا ايھِيءَ چالِ چَلَنِ،
سَيِّدُ چئَي سَندِيَنِ، تُون ڪَلَ پُڇين ٿو ڪِھَڙِي.
رسالن ۾ موجودگي: 80 سيڪڙو
سمجهاڻي
هنن سناسين (عارفن) جا گوڏا طور سينا (پھاڙ) مثل آهن (اهو پھاڙ جتي حضرت موسيٰ الله تعاليٰ سان همڪلام ٿيو هو ۽ مٿس الاهي تجلي ٿي هئي).
اهڙن گودڙي پوش فقيرن جا گوڏا (مراقبي واريءَ حالت کان سواءِ) سجدي واريءَ حالت ۾ آهن. قرآن جي آيت ’ٻن ڪمانن جي فاصلي تي يا اڃان بہ ويجهو‘ (جڏهن نبي ڪريم ﷺ معراج تي ويو تہ الله جي ازلي حقيقت کي ايتري قدر قريب هو)، هي درويش بہ ايترو ويجهو وڃي ڪنڌ نمائين ٿا يا قريب ٿين ٿا. قرآن شريف جي آيت ’سڀ شيءِ تي فنا آهي‘ مطابق اهي درويش پنھنجو پاڻ فنا ڪري ٿا ڇڏين ۽ باقي بچن ئي ڪين ٿا.
قرآن پاڪ جي آيت ’جن ايمان آندو الله سندن دوست آهي ۽ کين اونداهيءَ مان ڪڍي روشنيءَ ڏي آڻي ٿو!‘ مطابق (ايمان سان ۽ ڌڻيءَ جي مدد ۽ ڪرم سان) پورا بيھن ٿا. قرآن شريف جي آيت، ’۽ پوءِ موسيٰ غش ٿي ڪِري پيو‘ مطابق اهي جوڳي هر وقت الاهي تجليءَ ۾ جلن ٿا. قرآن شريف جي آيت، ’نہ اک ڪنھن طرف ڦري ۽ نہ حد کان لنگهي ويئي‘، موجب هو اها ئي روش هلن ٿا. اهي درويش اتي ئي محبوب جو مشاهدو ماڻن ٿا. هو الله تعاليٰ جي قول: ’(منھنجو پيارو بندو)‘ مون سان ڏسي ٿو، مون سان ٻُڌي ٿو، مون سان گڏ آهي واري حالت ۾ آهن. ’بلڪہ مون سان هلي ٿو ۽ منھنجي ذريعي ڳالهائي ٿو‘ واري حال ۾ هلن ٿا. سيد (عبداللطيف) چوي ٿو تہ تون هنن جي ڪھڙي خبر پڇي ڪھڙي پڇندين! (هنن جون خبرون بيان ڪرڻ کان مٿي آهن)
[تصوف جي مشھور ڪتاب ’عوارف المعارف‘ جي هڪ عبارت موجب اهل الله جي گوڏن کي
طور سينا سان تشبيھ ڏني ويئي آهي ۽ انهيءَ حالت کي هو ’قرب جو مقام‘ ڪوٺي ٿو.
’لله عبادُ طور سينا هم رکبهم وتکون رؤسهم عليٰ رکبهم وهم في محال القرب‘ يعني الله جا ڪي ٻانها اهڙا آهن، جن جا گوڏا طور سينا آهن ۽ جڏهن هو مونن ۾ منھن وجهن ٿا تہ هو قرب جي مقام ۾ هوندا آهن‘
رومي مثنويءَ جي شروعات ۾ ئي چوي ٿو تہ الله جي عشق جي ڪري طور سينا زندہ ٿيو، بلڪ مست ٿي ويو ۽ حضرت موسيٰ بيھوش ٿي ڪري پيو.
عشق جان طور آمد عاشقا،
طور مست و خرّ موسيٰ صاعقا.
(دفتر اول ب 25)
شاھ لطيف بيت جي ڇھين مصرع ۾ ’خر موسيٰ صاعقا‘ واري ڳالهہ بہ ڪئي آهي ۽ ان مان مراد حق تعاليٰ جي تجلي ورتي اٿس، جيڪا سالڪن ۽ عارفن تي هر وقت ٿيندي رهي ٿي.
مثنويءَ ۾ ’قاب قوسين‘ جي سمجهاڻي هن ريت ڏنل آهي:
گويد از آيم بقدر يک کمان،
من بسوي تو بسوزم در زمان.
(دفتر چهارم ب 1889)
معنيٰ: اتي جبرئيل چوڻ لڳو تہ جيڪڏهن هڪ ڪمان جيترو نزديڪ ايندس تہ مان ان وقت ئي سڙي ويندس. ’مازاغ البصر‘ بابت روميءَ جي وضاحت هن ريت آهي:
چشم ظاهر ضابطئه حليه بشر،
چشم سر حيران ما زاغ البصر.
(دفتر پنجم ب 3604)
معنيٰ: هنن جي ظاهري اک جسم سان وابستہ آهي، پر اندر جي اک ’مازاغ البصر‘ ۾ محو آهي.
’بي يُبصر، بي يسمع، بي يمشي، بي ينطق‘ جا الفاظ هڪ ڊگهي عبارت واري حديث قدسيءَ مان ورتل آهن. جنھن کي ’قرب نوافل‘ واري حديث بہ چيو وڃي ٿو. پوري حديث جو ترجمو هن ريت آهي: ’منھنجو ٻانهو نفلي عبادتن ذريعي مون سان ايڏو ويجهو ٿي وڃي ٿو جو آءٌ هن جون اکيون، ڪن زبان ۽ ٽنگون ٿي پوان ٿو جن سان هو ڏسي ٿو، ٻڌي ٿو، ڳالهائي ٿو ۽ هلي ٿو.‘ مثنوي روميءَ ۾ پڻ هڪ کان وڌيڪ ڀيرا هن حديث جا الفاظ شعرن ۾ تضمين طور ملن ٿا. هڪ هنڌ چوي ٿو:
رو که بي يسمع و بي يبصر توئي،
سرّ توئي چه جائي صاحب سّر تو ئي.
(دفتر اول ب، 1930)
معنيٰ: وڃ تون جو هن (ذات) سان ٻڌين ٿو ۽ هن (ذات) سان ڏسين ٿو. بيشڪ تون اهو ڳجهہ يا راز آهين، بلڪ اهو ڳُجهہ تو ۾ سمايل آهي.
مطلب تہ هن بيت ۾ عارفن جي مشاهدي ۽ مقام قرب کي بيان ڪيو ويو آهي.]
[ شارح: ڊاڪٽر عبدالغفار سومرو ]
گنج ۾، سرود رامڪلِي، بيت نمبر : 2530
مُوْنَا طُوْرُسَيْنَاءَ سَندَا سَنَاسِيَنِ﮶
سَجْدَہْ کَاہَ سَامِي﮼ کُوْڎَا کُوْدَرِيَنِ﮶
فَـکَانَ قَابَ قَوْسَيْنِ اَوْ اَدْنٰے نَاکَا اِيَ نَوَّنِ﮶
اَللہُ وَلِيُّ الَّذِيْنَ آَمَنُوْ ايُخْرِجُھُوْ مِنَ الضُّلْمَاتِ اَلَى النُّوْرِ اِهَرِيْ پَرِ پُرَنِ﮶
وَخَرَّ مُوْسٰى صَعِقًا جُوْکِيْ جُنکَّہ جَلَنِ﮶
کُلُّ مَنْ عَلَيْحَا فَانٍ وَّيَبْقٰىْ بَاقِيْ ڪِيْنَ بَچَنِ﮶
مَا ذَاغَ الْبَصَرُ وَمَا طَغٰے اِهَرِيَ رَوِشَ رَوَنِ﮶
مُشَاهِدُوْ مَحْبُوْبَجُوْ اُتٖيْ اٰدِسِيَنِ﮶
بِيْ يُبْصِرُ يَسْمَعُ بِيْ وِصَالِ وَهَنِ﮶
بِيْ يَمْشِيْ بِيْ يَنْطِقُ ٿَا اٖيْھِيَ چَالِ چَلَنِ﮶
سَيِّدُ چٖيْ سَندِيَنِ تُنْ ڪَلَ پُڇہ﮼ ٿُوْ ڪِهَرِيْ﮶
ھِي بيت ٻين سھيڙيندڙن وٽ ڏِسو
TRANSLITERATION
सिन्धी देवनागिरी
मूना तूरु सीनाअ। संदा सनासियनि।
सजिदह गाह सामियें। गोडा॒ गोदड़ियनि।
फ़कान क़ाब क़ौसेनि ओ अद्ना। था नांगा ईअं नवनि।
अल्लाहु वलीयुल्लज़ीन आमनू युख़्रिजुहुम मिन ज़ुलुमाति इलन्नूरि। इहड़ीअ पुरि पुरनि।
व ख़र मूसा सअक़न। जोगी॒ जुंग जलनि।
कुलु मन अलैहा फ़ानि वयबक़ा। बाक़ी कीन बचनि।
माज़ाग़ल्बसरु वमा तग़ा। इहड़ी रविश रवनि।
मुशाहिदो मह्बूब जो। उते आदेसियनि।
बी युब्सिरु बी यस्मउ। बी विसालि विहनि।
बी यम्शी बी यंतिक़ु। था एहीअ चालि चलनि।
सयदु चए संदियनि। तूं कल पुछें थो किहड़ी।
ROMAN SINDHI
moonaa toor'u seenaa'a, sandaa sanaasiyan'ay,
sajidah gaah'a Saamieen, goddaa godarriyan'ay,
Fakaan'a Qaab'q Qaosain'ay Ao Adnaa, thaa naangaa ee'en nawan'ay,
Allah'u Wali ul'Lazeen'a Aamano Yukhrijuhum Min Azlulumaat'ay ila Anoor'ay, iharri'a pur
ay puran'ay,
Wa Khar'ra Moosaa Saeeqan joggi jung'a jalan'ay,
Kul'u Man Alaeha Fanin, baaqi keen'a pachan'ay,
Maa zaagh'a Al'basar'u Wamaa Taghaa, iharri rawish'a rawan'ay,
bi Yasma'oo Wa bi Yubsir'u, bi wisaal'ay wihan'ay,
bay Yamshi Wa bay Yantiqu, thaa eehi'a chaal'ay chalan'ay,
Sayyad'u chae sandiyan'ay, too'n kal'a puchheen tho kiharri.
TRANSLATIONS
The Sayed says: the knees of these (barely clad) habit-wearing ascetics are as if, flexed in prostration on the mount of Sina. They offer reverence to Allah hardly ‘at a distance of two bows’ from Him or even less than that. “Everything in the world is perishable”, is their faith and motto; and they annihilate themselves earlier than their physical death. “Allah is the Patron of believers and He leads them from darkness to light” is what they believe in (and they have absolutely no misgivings in that connection). “Prophet Moosa had fallen down senseless at the manifestation of the Divine reflection. But these ascetics are more enduring. (They did not lose their senses). On the contrary, these stalwarts consciously consume themselves in the Divine light. They march onward unwaveringly and “their eyes do not deviate”.
Obviously their heart is in secret communion with Allah and at that stage they have beholden His-reflection, with the result that they sometimes sit down without seeing, hearing or associating with any person. Similary they cease all movement and speech (without any obvious reason). Sayed says: “What information do you want about them”? (It is so difficult for me to describe them).
The Quranic verses referred to above are reproduced below:
a) So that he became as it were one chord to two bows, or closer still (9, Al-Najm)
b) Allah is the friend of those who believe. He brings them out of darkness into light . (257, Al-Baqarah).
c) All that is on it (earth) will pass away . (26, Al-Rahman).
d) And when his Lord manifested Himself on the mountain, He broke it into pieces, and Moosa fell down unconscious . (143, Al -Aaraf).
e) The eye deviated not, nor did it wander . (17, AI-Najm).
Subtle things are uncovered to their inner eye, things that are never learned from others. That is called inspiration الهام, and the holy Prophet meant this when he said: ‘the holy spirit breathed it into my mind (lmam Ghazali).
Note: This verse and the next one may also be interpreted to refer to the simple dress of the Prophet of Islam and to his accomplishments on the night of Ascension when he was closely closeted with Allah.
طور سینا ہے ان کو ہر اک گام
محوِ نظارہ ہیں وہ صبح و شام
رازدارِ یقین وحدت ہیں
دور ہے ان سے کثرتِ اوہام
زیر پایہ جہانِ فانی ہے
ان کو پیارا ہے بس خدا کا نام
مثل موسیٰ ہوئے نہ وہ بے ہوش
ان کا ذوقِ نظر ہے خوش انجام
ان کے سجدوں کی محرمیت نے
سن لیا کوئی دلنشین پیغام
دل ہے راز نشاط سے آگاہ
دیکھنے میں ہیں سر بسر آلام
یہ ہیں نور ازل کے گرویدہ
اب کسی اور سے انہیں کیا کامڀ
ایسے ہیں سنیاسی جن کے، زانو کوہِ طور،
سر زانو پر سجدے میں ہیں، اپنے پی کے حضور،
پی کے پاس جو پہنچے آقا، دوہی کمان تھے دور،
روئے زمیں پر ہر شئے فانی، قدرت کا دستور،
مومن کو تو دوست رکھے اور، جھلک دکھائے نور،
موسیٰ تو بے ہوش ہوئے تھے، جلوہ کوہِ طور،
نافرماں نہ ہونا جانیں، کریں نہ کوئی قصور،
دیکھ لیا وہ ساجن اپنا، سب سے جو مستور،
دیکھ سکے نہ سن پائے ہیں، پھر بھی ہیں مسرور،
کچھ بولیں نہ آگے جائیں، ان کا یہ دستور،
ان کا حال حضور، کیا پوچھوہو ہم سے۔
داستان اندر ٻيو اندراج
- (بيت) آديسِي آديسُ، ھِتان ڪَري ھَلِئا،…
- (بيت) آديسِيَنِ اَدَبُ، آھي اَکَڙِيُنِ ۾،…
- (بيت) آيا اُلُوھيَتَ ۾، لاھُوتُ لَنگِهئو…
- (بيت) آيَلِ آديسِيَنِ جُون، اَڌَ لَڳِيُون…
- (بيت) اَڃا سي آھِينِ، سَزاوارَ سِڱِينَ…
- (بيت) جامِعُ سَڀَ جَھانُ، مُنھُن مِحرابُ…
- (بيت) رامَڪَلِي دُکِئا ڪَھي، سُکِئا ڪَھي…
- (بيت) راھَ شَرِيعَتَ ھَلِئا، تَفَڪُرُ طَرِيقَ…
- (بيت) سَدا سَناسِيَنِ جُون، اَکِيُون آلو…
- (بيت) لانگوٽِي لاھي، وانءُ ويراڳِيَنِ سامُهُون،…
- (بيت) لُنگُ ڪَڍِيائُون لانگَ، موٽِي ڪَنِ…
- (بيت) لُنگُ ڪَڍِيائُون لانگَ، موٽِي ڪَنِ…
- (بيت) مُونا جَنِ مِحرابُ، جُسو جامِعُ…
- (بيت) مُونا طُورُ سِيناءَ ، سَندا…
- (بيت) مُونا طُورُ سِيناءَ، سَندا سَناسِيَنِ،…
- (بيت) نِڱِئا ناسُوتان، مَڻِئائُون مَلَڪُوتَ ڏي،…
- (بيت) ويراڳِي واري، اللهَ آڻِ وَطَنَ…
- (بيت) ويراڳِي واڳِي، ڏِينِ ڏِھاڙِي ڏِيلَ…
- (بيت) پايو مُنھُن مُونَنِ ۾، ويٺا…
- (بيت) پَرينديئي پَنڌِ ٿِئا، گَنجو ڇَڏي…
- (بيت) پُوري مَڙَه مَھيسَ، ڪَنھِن تِيرَٿِ…
- (بيت) ڪيڏانھَن ڪَري نِيتِيان، مِڙيئِي مَسِيتِ،…